Не лепш яскрава, чым словы, сведчыў аб гэтым выраз на твары С'юзен Ніпер.
— З усіх, хто ёсць у вас на службе, сэр, — прадаўжала чорнавокая, — няма нікога, хто-б калаціўся перад вамі больш, чым я, і вы мне паверыце, калі я адважуся сказаць, што сотні і сотні разоў збіралася пагаварыць з вамі і ніяк не магла адважыцца аж да ўчарайшага вечара, але ўчора вечарам я адважылася.
Містэр Домбі, у прыступе шаленства, яшчэ раз працягнуў руку да шнурка, якога тут не было, і, не знайшоўшы яго, тузянуў сябе за валасы.
— Учора быў ужо позні час, калі я пайшла ад маёй мілай лэдзі, а яна яшчэ не лягла спаць, — прадаўжала С'юзен, нінавошта не звяртаючы ўвагі, — і я ведала, чаму! Таму што вы хворы, сэр, а яна не ведала, ці вельмі гэта сур'ёзна, і гэтага было дастаткова, каб зрабіць яе няшчаснай, і я бачыла, што яна няшчасная — я, магчыма, не пава, але ў мяне ёсць вочы, — і я сядзела ў сваім пакоі і думала, што, можа, яна адчувае сябе адзінокай і я ёй патрэбна. І тады я ўбачыла, як яна цішком спусцілася ўніз і падышла да гэтых дзвярэй, як быццам злачынства — пайсці паглядзець на роднага бацьку, а пасля яна цішком вярнулася назад і ўвайшла ў пустэльныя гасціныя і плакала так, што я не магла слухаць. Я не мела сіл слухаць, — сказала С'юзен Ніпер, выціраючы чорныя вочы і бясстрашна пазіраючы на пакарэжаны шаленствам твар містэра Домбі. — Не першы раз я гэта чула, а ўжо шмат, шмат разоў! Вы не ведаеце сваёй роднай дачкі, сэр, вы не ведаеце, што вы робіце, сэр, я скажу сяму-таму і ўсім, — усклікнула ў заключэнне С'юзен Ніпер, — што гэта сорамна і грэшна!
— Вось табе і на! — пачуўся голас місіс Піпчын. — Гэта яшчэ што такое?
С'юзен узнагародзіла місіс Піпчын позіркам, які вынайшла спецыяльна для яе, калі яны толькі-што пазнаёміліся, і прадаставіла адказаць містэру Домбі.
— Што гэта такое? — паўтарыў містэр Домбі амаль што з пенай у роце. — Што гэта такое? У вас сапраўды ёсць падставы аб гэтым пытацца, раз вы займаеце месца домаправіцелькі і абавязаны сачыць за парадкам. Вы ведаеце гэту жанчыну?
— Я ведаю пра яе вельмі мала добрага, сэр, — пракаркала місіс Піпчын. — Як вы адважыліся прыйсці сюды, дзеўка? Ідзіце вон!
Але непахісная Ніпер, узнагародзіўшы місіс Піпчын яшчэ адным позіркам, не кранулася з месца.
— Па-вашаму, гэта значыць кіраваць домам, пані, — сказаў містэр Домбі, — калі падобныя асобы адважваюцца прыходзіць і гаварыць са мною? Джэнтльмен, у сваім уласным доме, у сваім уласным пакоі, прымушан выслўхоўваць дзёрзкасці служанак!
— Сэр, — сказала місіс Піпчын, мсціва бліснуўшы жорсткімі шэрымі вачыма, — я надзвычай шкадую. Гэта зусім недапу-
